وظیفه شیرپرکن و انواع آن در پکیج‌های دیواری
شیرپرکن چیست و چه وظیفه‌ای را عهده دار است؟
شیرپرکن در سیستم پکیج‌های دیواری، شیری است که از آن به منظور پر کردن آب مدار گرمایش و رادیاتورها یا در صورت کاهش یافتن فشار آب مدار، جهت اضافه کردن آب استفاده می‌شود. این شیر به شیر آب پکیج نیز معروف است و حجم آب پکیج را تنظیم می‌کند که محل نصب آن به شرکت سازنده و نوع آن بستگی دارد.
در واقع اگر بخواهیم توضیحاتی کامل‌تر بدهیم، باید بگوییم که آب در یک مدار بسته در سیستم گرمایش گردش می‌کند که در حالت طبیعی و ایده‌آل با مقداری آب پر شده است و حجم ثابتی دارد که نه کم شده و نه اضافه می‌شود. در هر حال ممکن است که با طی زمان، فرسودگی، نشتی لوله، تعمیر یا سرویس و ... حجم آب مدار کم شود و در نتیجه آن، حجم آب داخل منبع انبساط کاهش یابد؛ در این حالت نیاز است تا دوباره حجم از دست رفته آب، وارد مدار شود. این وظیفه به عهده شیرپرکن گذاشته شده است.
در ادامه در خصوص انواع شیرپرکن‌ها و محل نصب آنها نکات لازم را خدمت همراهان این وبسایت که توسط تیم علمی-تحقیقاتی شرکت نوین صنعت تهیه شده است را ارائه خواهیم داد.
محل قرارگیری شیرپرکن در پکیج دیواری
محل قرارگیری یا نصب شیرپرکن به شرکت سازنده آن بستگی دارد؛ با این حال معمولا شیرپرکن در ورودی آب سرد به مدار برگشت آب گرمایش دستگاه و روی بلوک هیدرولیکی قرار می‌گیرد؛ اما در برخی پکیج‌ها، شیر مذکور ممکن است آب ورودی را به مدار رفت گرمایش یا آب گرم بهداشتی را به مدار رفت یا برگشت مدار گرمایش نیز اتصال دهد.
در پکیج‌های ایران رادیاتور، شیر پرکن‌ها بیشتر در سمت چپ دستگاه متداول بود که در سری‌های جدید ایران رادیاتور، این شیرها به محل وسط، در پشت شلنگ گاز انتقال یافته است. در پکیج‌های بوتان این شیر اغلب در سمت راست دستگاه واقع شده است. در پکیج‌های آریستون، تاچی، گئومات، مرکولی و ... با توجه به هر مدل ممکن است شیر پرکن در محل‌های مختلفی واقع شده‌اند.
در تصویر زیر می‌توانید شیرپرکن پکیج ایران رادیاتور را مشاهده کنید.
انواع شیرپرکن پکیج
شیرپرکن‌ها ممکن است به سه شکل در سیستم‌های پکیج موجود باشند که عبارتند از نوع دستی، نیمه اتوماتیک و اتوماتیک. شیرپرکن دستی رایج‌ترین نوع شیرپرکن است که نکات لازم در خصوص کار با آنها را در ادامه خدمت مخاطبین و همراهان نوین‌صنعت عرض خواهیم کرد. در شیرپرکن‌های نیمه اتوماتیک، هنگام نیاز به پر کردن مدار توسط آب، لازم است که یک دکمه فشار داده شود تا مدار با آب لازم پر شده و کاهش فشار سیستم جبران گردد. در شیرپرکن اتوماتیک در صورتی که آب مدار کاهش یابد، این قطعه به شکل خودکار مدار را پر کرده و کاهش آب را جبران می‌کند.
برای استفاده از شیرپرکن دستی دقت شود که این شیر به صورت ساعتگرد باز می‌شود و بسته شدن آن نیز به شکل خلاف ساعت است. در صورتی که از شیرپرکن دستی استفاده شده باشد، در صورت کاهش مقدار آب سیستم گرمایش، جبران آب به شکل اتوماتیک یا خودکار انجام نمی‌شود؛ به همین دلیل باید توجه و مراقبت بیشتری کرد و در صورتی که آب کم شد، باید آن را به صورت دستی وارد مدار کرد. کار با شیرپرکن‌ها که معمولا یک طرفه هستند راحت است و به این منظور کافی است که شیر را باز کنید تا آب وارد شود و پس از وارد شدن آب به مدار باید شیر را ببندید.
هر کدام از این شیرپرکن‌ها مزایا و معایبی دارند که آنها را نسبت به هم متمایز می‌کند؛ اگر مطالب این پاراگراف را به دقت مطالعه کنید، با ویژگی های هر یک و مزایا و معایب آنها آشنا خواهید شد. در شیرپرکن‌های دستی و اتوماتیک، با توجه به اینکه لازم است شخص برای پر کردن مدار اقدام کند، در صورت خالی شدن مکرر متوجه نشتی غیرعادی می‌شود؛ در حالی که در نوع تمام اتوماتیک، اگر مقدار کاهش آب در شبانه روز به اندازه 3 مرتبه باشد، دستگاه مدار را به منظور جلوگیری از نشت آب مدار بلوکه می‌کند که در این حالت می‌توان برای بررسی نشتی‌های احتمالی اقدام نمود. البته ممکن است انواعی از شیرهای تمام‌اتوماتیک نیز موجود باشند که اقدام به بلوکه کردن دستگاه نکنند که این حالت ممکن است خطرناک و هزینه زا بوده و نشتی‌های مداوم هم توسط انسان تشخیص داده نشود تا برای حل آن تدبیر به موقعی بتوان کرد. در شیرپرکن‌های اتوماتیک، قیمت زیاد، خرابی بوبین، گیر کردن ذرات معلق از ایرادهایی است که سبب شده است تا بیشتر شرکت‌ها استفاده از شیرپرکن دستی را ترجیح دهند.
علت خرابی شیرپرکن پکیج
عوامل چندی برای خرابی شیرپرکن ممکن است وجود داشته باشد که سبب شود تا این قطعه نتواند وظیفه خود را به خوبی و درستی انجام دهد و به همین سبب در این حالت نمی‌تواند از وارد شدن آب اضافی به مدار دستگاه جلوگیری کند. از جمله عواملی که برای این حالت ذکر شده است، سختی آب و رسوباتی است که منجر به خورده شدن واشر دور مغزی شیر می‌شود و در نتیجه موفق به بسته شدن صحیح شیر نمی‌شود.
از دیگر علایم خرابی شیرپرکن، نشتی آن است. برخلاف حالت قبل، در این صورت مقدار فشار سیستم کاهش می‌یابد.
اگر شیرپرکن خراب شود، چه می‌شود؟
اگر شیرپرکن خراب باشد، وظایفی که برای آن ذکر شد را به درستی انجام نمی‌دهد؛ در این حالت در زمانی که دستگاه در حالت آب مصرفی کار می‌کند، افت فشار اتفاق می‌افتد؛ همچنین در حالت گرمایش است یا حتی وقتی که کار نمی‌کند، بار یا فشار دستگاه بالا رفته و سبب آب‌ریزی می‌شود.
تست شیرپرکن
برای اطمینان از عملکرد صحیح شیرپرکن باید آن را تست کرد. یکی از خرابی‌های ممکن برای این قطعه، زیاد شدن فشار پکیج بدون باز کردن شیر است. برای تست عملکرد صحیح شیرپرکن، آب سرد ورودی را باز کنید؛ اگر بر اثر سختی آب یا رسوب تشکیل شده، شیر دچار خوردگی شده باشد، حتی در صورت بسته بودن آن، باز آب وارد مدار پکیج می‌شود و همی باعث افزایش مقدار آب و در نتیجه بالا رفتن فشار پکیج می‌گردد.
در صورت وجود نشتی در شیر و کاهش همزمان فشار آب هم باید یدانید که این شیر خراب شده و باید در خصوص تعویض یا تعمیر آن اقدام نمود.
قبلا در یک مقاله آموزشی دیگر در خصوص فشار سیستم پکیج‌های دیواری توضیحات لازم ارائه شده است که در صورت لزوم می‌توانید به آن مراجعه کنید.
سخن پایانی و جمع‌بندی
در این مقاله در خصوص شیرپرکن، وظیفه این قطعه در پکیج و همینطور انواع آنها، مزایا و معایب هر یک، علل خرابی شیرپرکن و همچنین تست آن برای تشخیص نیازمندی به تعمیر یا تعویض آن نکات لازم گفته شد. در هر حال با توجه به اهمیت این قطعه کلیدی، در صورتی که با عدم کارکرد صحیح آن مواجه شدید، مجموعه نوین‌صنعت با داشتن سالها تجربه در زمینه تعمیر و سرویس پکیج، با مشاوره‌های لازم در خدمت شما است که به این منظور می‌توانید با ما به صورت تلفنی تماس حاصل کنید.